Kişinin yaşadığı sosyete zarfında kıymeti olan , kudret, gidişat ve vesair davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tübaşöğretmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara bakılırsa insanoğluın davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek bileğemekme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanımı örgülabilmektedir. Fakat, günümüzde çoğunlukla tercih edilen tanım:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin amaçlarına tatminkâr ) bileğemekme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma bakılırsa;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının mergup yönde bileğemektirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğemekme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç taban öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam değer ve yorum ile son bulur. Sürecin bu mantığı kamu kültürler bâtınin bire birdır. Yalnızçların içinde ne olduğu ve öğrenme bâtınin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre bakılırsa bileğemekebilir, ancak sürecin doğası bileğemekmez.
Yetişek kapsamı ve tanımlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birgani filozof ve terbiyeci, eğitimin ne evetğuna dair farklı farklı tanımlamalarda bulunmuştur. Günümüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçün tanımı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış bileğemekikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanımlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanımlamanın zarfında eğitime dair bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğemekikliği” ve “müddetç” kadar kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Yetişek, anatomi bâtınin yaşam boyu devam fail bir süreçtir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere tatminkâr olabileceği kadar istenmedik yönde bile gelişebilir. Yetişek sürecinin emekletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel bile kabil. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal eğitim, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal eğitim denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, eğitim merkezleri kadar mekânlarda maruz eğitim formal; kişinin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan eğitim ise informal eğitidir. Kısaca eğitim yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine bakılırsa sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim yapmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belli bir tasavvur ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim ise kendiliğinden gelişen plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir cümle olarak ele düzenındığında ise eğitim sisteminin üç taban ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. çağlayık; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, donanım, maliyet, personel kadar fiziki unsurlardır. Süreç; mektep zarfında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde uzmanlık, yeterlilik, yetki, imtihan mealları kadar mergup davranış bileğemekiklikleridir.
